Saturday, January 27, 2007

Afscheid van Belgrado

Vandaag rustig afscheid nemen van de stad. En dat wel in een laagje sneeuw, mooi hoor. Ik was nog in Silicon straat, gisteren voor koffie, vandaag nog evendoorgelopen. De straat heet niet zo, maar wordt in de volksmond zo genoemd. Omdat het een dure buurt is met veel computers en zo, maar vooral omdat de siliconen ook een ander doel dienen en hier veel vrouwen rondlopen die daar gebruik van hebben gemaakt.
Uitzicht op de donau en sava was mooi, met die donkere lucht en de sneeuw. Weer heel anders dan vorige week, met zon en 17 graden. Toch nog wat winter meegemaakt.

Met de lessen hier heb ik nu zo'n paar honderd contacturen gehad. Om een nieuwe taal te leren moet je zeker 500 uur hebben om een gewoon gesprekje te kunnen voeren en om het echt goed te leren heb je wel enkele duizenden uren nodig. Kortom, er ligt nu wel een mooi fundament, maar het is nog een hele toer om het verder te brengen. Ik voel me wel uitgedaagd om dat te doen. Je mag de uitdaging ook ' ergernis om het niet goed te kunnen' noemen. Dat is wel wat dichter bij hoe het voelt. Een beetje portugees leren vorig jaar voor de vakantie, ging wel echt duidelijk makkelijker. De voorsprong door frans betaalt zich dan toch wel uit.

De politiek is rustig achter de schermen bezig om een regering te vormen. Het ziet er wel naar uit, dat het een voortzetting wordt van de huidige. Al zullen de partijen door de veranderde onderlinge verhoudingen, hun zegje wel te zeggen willen hebben. Overigens had ik nog niet gemeld dat de opkomst 60 % was? De interesse in de politiek is wel echt erg weinig. Maar ja, dat is ook niet gek na alle problemen. De geest is er uit en dat is vooral na de moord op toenmalige premier Dzjindzjic gekomen. Hij was een echte veranderaar. Zijn opvolger is veel meer een compromisfiguur en dat is niet echt gunstig als er zoveel moet veranderen in een land. Maar goed.

Vanmorgen begonnen aan de terugreis, tenminste, zo voelt dat. Alles betaald wat ik moest betalen, taxi geregeld voor morgen. Nu afscheid van de stad nemen, vanavond de tas pakken en morgen terug. Ik kijk ook behoorlijk uit naar lichaamsbeweging. Dat heb ik echt te weinig gehad hier. Gauw weer gaan fietsen en hardlopen, conditie weer terug opbouwen. Komende week zal ik proberen wat foto's op de weblog te zetten.

Ik weet trouwens niet of ik hier zou willen leven, in deze stad. Het is wel een grote stad, maar het voelt niet aan als een wereldstad, zoals Amsterdam of zelfs Utrecht. Maar ik voel me hier wel op mijn gemak. Overigens is het de laatste jaren wel verbeterd hier, hoor ik van alle kanten.

Friday, January 26, 2007

Vrijdag, cursus afgelopen

Zo, de cursus zit er op. gisteren en vandaag was nog een echte eindsprint met extra huiswerk en vandaag 6 uur les, alleen voor mij, Marina was weg voor een lang weekeinde. Nou, dat voel ik wel zitten. Mijn hoofd voelt nu helemaal vol, ik neem niets meer op. We hebben het grammaticaboek helemaal doorgeworsteld, dan duurt anders 4 weken, vertelden de dames leraren.

Ondertussen begrijp ik nog niet hoe dat in je hoofd werkt, dat onthouden. Voorbeeld: het servische woord voor spreekkamer (dokter, tandarts) is ordinacija. Dat kun je natuurlijk gewoon onthouden. Maar nee, was het maar zo gemakkelijk. Nu associeer ik die beroepen met het franse woord voor computer, ordinateur, en bedenk dat het er op lijkt en dan komt ordinacija boven. Waarom in vredesnaam zo'n verschrikkelijk idiote omweg, nu moet ik toch nog meer vastleggen, daar boven in die hersenen? Wie het weet mag het zeggen.

Vorige week een discussie over het Joegoslavie tribunaal. We hadden beiden hetzelfde oordeel, het is een overwinnaarstribunaal, alleen op totaal verschillende gronden.
Zij vinden vooral, dat er ongelijk gestraft wordt. Serven krijgen allemaal zware straffen en Kroaten en Bosniers (nog) niet. Voorbeeld is Naser Oric, de verdediger van Srebrenica, (ja, die weggeroepen werd). Na 3 jaar in arrest te hebben gezeten, werd hij veroordeeld tot 2 jaar en mocht dus gaan. Dat vindt men hier erg onrechtvaardig. Ik probeerde nog, misschien was er onvoldoende bewijs. Maar dat was niet acceptabel, vonden ze. Ze kijken nu uit naar het proces tegen de Kroatische generaal Gotovo, de leider van de operatie storm in 1995 waarbij ook veel misdaden zijn gepleegd, tegen Kroatische Serven.
Mijn argumentatie berust op een van de beste rapporten van Amnesty, 'collateral damage'. Daarin zijn 10 zaken uitgezocht, die uiteenlopen van gewoonweg oorlogsmisdaad (bombardement op de rtv-toren, een burgerdoel) tot fouten die overtredingen zijn van de conventies van Geneve. Ik ben er nog altijd trots op, dat ik een van de 10 zaken heb uitgezocht en dus daaraan heb meegewerkt. Het rapport is doodgezwegen en het tribunaal heeft verklaard dat zij geen onderzoek zou instellen naar de zaken die in dat rapport naar voren zijn gebracht. Nu is de VS de belangrijkste financier van het tribunaal en tevens de aanvoerder van de Navo, die de bombardementen uitvoerde. Voor mij is het verband duidelijk.
Overigens hebben we achter de schermen wel degelijk grote complimenten gekregen over het rapport, van nogal hoge autoriteiten.
En dus zijn we het eens over de conclusie, overwinnaarstribunaal, maar niet over de argumentatie.

Deze week werd het hier toch nog winter, kouder, wat sneeuw, maar niet echt koud. Wel was de regen lekker, de lucht klaart er behoorlijk van op en dan heb ik geen prikkeling in neus en keel.

Nou, nog wat toerisme hier en dan weer terug naar huis.

Wednesday, January 24, 2007

Woensdag alweer

Nou, de tijd gaat wel snel. De uitdaging om te leren trekt erg, dus ik stop aardig wat energie in de taal. Ik ga me er langzaamaan in thuisvoelen. De woorden komen niet meer zo vreemd op me over en zo langzamerhand beginnen we ook echt te praten in het klasje. Dat koste in het begin veel inspanning, maar je moet maar gewoon fouten maken.

Opvallend verschil met Nederland is vooral dat je vrijwel geen fietsen ziet in de straten of op de wegen, de zeldzame racer daargelaten. Het verkeer is er ook niet op ingesteld en dat zie je ook aan de reacties van de automobilisten. Ik heb het er daarom maar niet op gewaagd. Op onze (Harry Booij en ik) reis door Joegoslavie in 1989 hebben we een auto-ongeluk meegemaakt en dat wil ik niet nog eens. We zijn toen door de rechter in een gat in Bosnie veroordeeld, mede op grond van onze getuigenis die voor de rechter vertaald werd door de man die ons had aangereden! Nou ja, de boete was klein, de verzekering keek er niet gek van op en anders hadden we misschien wel weken moeten wachten op een echt proces met echte tolken en zo. Pragmatische oplossing.

Dit is wel een beetje gekke weblog geworden, denk ik. Ik heb het domweg als een soort dagboek gebruikt en spontaan opgetikt wat er in mijn hoofd speelde. Daardoor kan ik het niet onafhankelijk teruglezen. Ik heb er dus ook geen enkel idee van of het enigzins te pruimen is of niet. Ik vind het wel erg leuk om te doen, overigens, je niet bekommeren om anderen en een soortement dagboekje bijhouden. Ik kijk toch vrijwel iedere dag op internet en naar de mail.

Zo kan ik het thuis nog eens doorlezen. Leuk, dit soort mogelijkheden dankzij de moderne techniek. Wel jammer dat het vanuit hier niet lukt om er foto's op te zetten. Dat komt nog wel.

Monday, January 22, 2007

Uitslagen en zo

Zo, dat was dan dat, de eerste stap naar een nieuwe regering is gezet. Verkiezingen zijn toch altijd maar een tussenstap, niet?
Eerst maar eens de (voorlopige, maar erg betrouwbare) uitslagen.

Servische Radicale Partij (SRP) 81 zetels (was 82)
Democratische Partij (DP) 65 zetels (was 37)
Servische Democratische Partij (SDP) 47 zetels (was 62)
G17+ 19 zetels (was 34)
Servische Socialische Partij (SSP) 16 zetels (was 22)
Liberaal Democratische Partij (LDP) 15 zetels (was 0)
Diverse partijen van minderheden 7 zetels (?)

Al met al niet zulke dramatische uitslagen. Opvallend is vooral de teruggang van de SDS, de partij van premier Kostunica en de stijging van de DP, de partij van president Tadic. Ook de opkomst van de LDP is opvallend. Minder nieuws is de teruggang van de SSP, de vroegere partij van Milosevic. Wel opvallend dat de partij uit de tijd dat er slechts een partij was toegestaan, hier waarschijnlijk het meest is achteruitgegaan van alle voormalige communistische landen.

In de analyses vooraf, ook in Nederland, in de Volkskrant en in de NRC, werd gewezen op de mogelijke sleutelpositie van Kostunica's SDS. Dat is al op de avond van de uitslagen onderuit gehaald. En wel door de SRP, de radicalen. Zij hebben al gesteld niet binnen de termijn van 90 dagen een regering te kunnen vormen. En dat is de wettelijk maximaal toegestane tijd. Ze moeten hier dus wel sneller formeren dan bij ons. Dat betekent, dat er geen sterk nationalistische regering aan zit te komen (voorlopig, je weet nooit hoe het nog kan lopen). En dan is er eigenlijk geen andere keuze dan een regering van DP, de SDP en G17+ met samen 132 zetels van de 250, een redelijk kleine maar werkbare meerderheid. De LDP heeft van te voren samenwerking met de SDP afgewezen en zal dan dus ook niet deelnemen aan de regering (maar weer: prijs de dag niet voor de avond, vooral op de Balkan kan de waarheid van vandaag nog wel eens de leugen van gisteren worden). Ook partijen van minderheden zouden zich nog daarbij kunnen aansluiten.

De uitspraak van de SRP wordt ook geinterpreteerd als een politieke. Vooral zij kunnen zich niet vereenzelvigen met een regering die Kosovo op moet geven. Omdat dat er op een of andere wijze toch aan lijkt te zitten komen, is het beter voor hen om dan in de oppositie te zitten. Hoe dat dan wel uit gaat pakken, is ook weer afwachten.

Voorlopig lijkt het er goed uit te zien. Eens kijken of dat zo blijft.

Die zelfstandigheid van Kosovo is voor mij natuurlijk niet nieuw. De vorm waarin, was voor mij niet interessant en ook niet te beoordelen, maar vanaf 1998 heb ik voorspeld dat dat zou komen. In juni was ik toen daar en heb na afloop van dat bezoek de conclusie getrokken, dat er geen andere weg meer mogelijk was. Voor de Albanezen was men toen de waterscheiding gepasseerd, en wel ergens tussen maart en juni. Na het bloedbad in februari en maart in Drenica, was het stil en als er toen echte besprekingen waren gekomen, was een soort federatieve oplossing misschien nog mogelijk geweest. De albanese elite in Kosovo was nooit zo afkerig van Joegoslavie geweest en de meesten zagen helemaal niets in aansluiting met Albanie. De dodelijke stilte vanuit Belgrado heeft andere oplossingen toen absoluut onmogelijk gemaakt.
Ook de internationale gemeenschap had toen mijns inziens geen weg meer terug. Gedurende dat bezoek, heeft de Navo grote vliegoefeningen uitgevoerd boven Albanie, zichtbaar vanuit Kosovo, Prizren. Ik heb er zelf ook nog wat van gezien. Dat was een bijzondere dag, ook voor ons. We kwamen die dag twee keer in precaire omstandigheden terecht. In ieder geval was het voor de internationale gemeenschap toen niet meer mogelijk om zonder groot gezichtsverlies niet meer in te grijpen. Vanaf toen was het afwachten. Overigens heb ik mijn boodschap achter de schermen in Brussel luid en duidelijk verteld aan de beleidsmakers in de politiek daar. Sommigen van hen schrokken behoorlijk en smeekten me letterlijk om dat niet in het openbaar te vertellen. Wel aparte dag toen, op weg naar vakantie in de Vogezen deze omweg over Brussel.
Het lijkt er op, dat men hier ook beseft, dat er geen echte weg meer terug is. Afwachten wat meneer Ahtisaari gaat zeggen over dit onderwerp. En ik kijk verder uit naar de vorming van een nieuwe regering hier.

Nog wat opvallende zaken.
Maurice de Hondt heeft zijn methode voor zetelbepaling na verkiezingen geexporteerd. Die wordt hier nu gebruikt.
De verdeling van de zetels over mensen op de lijst, maken de partijen zelf. Dus de lijstvolgorde is niet bepalend. Dat vind ik wel apart.

Sunday, January 21, 2007

Zondag, verkiezingen

Zo, het is hier opnieuw prachtig weer. Vrijdag regende het en dat friste de lucht op. Maar gisteren was hetalweer mooi envandaag voorjaar, blauwe lucht, stralende zon, 17 graden. Dat is wat anders dan die storm bij jullie. Ik las dat er zes doden zijn gevallen en veel schade. Het was hier ook op het nieuws, in een krant stond ook een foto uit amsterdam.

Gisteren heb ik met de gastfamilie hun familiefeest gevierd. Dat doen ze op de geboortedag van de familieheilige. Bij hen is dat sveti (sint) sava. Familie en vrienden komen dan op bezoek en er wordt gegeten en gedronken, net zoals bij ons. Alleen komt ieder op zijn eigen tijd, dus voor de familie wel lastig. Aan het eind werd er ook flink gezongen, dat doen wij eigenlijk niet meer en het is wel leuk. Hoef je ook even geen gespreksonderwerp te verzinnen. Maar hetwas erg gezellig. De gastvrijheid die ze hier in ere houden, moeten ze maar echt vasthouden, dat is een mooie deugd. Je moet alleen wel veel klinken, vooal als je er als buitenstaander bij bent.
Vandaag heb ik de grootste Orthodoxe kerk van europa of de wereld, wie zal het zeggen, bekeken. Van buiten best mooi, allemaal marmer. Van binnen viel het wat tegen, de kerk is nog steeds in aanbouw. Ze zijn er in 1930 aan begonnen, maar van binnen nog niet half af. Je krijgt natuurlijk wel een goede indruk hoe het gaat worden, met veel pracht en praal dus.
Ze hebben best veel grote dingen. Of het nog zo is, weet ik niet, maar de mcdonalds hier is of was, ook de grootste van de wereld. In 1990 heb ik hier nog gegeten, blij om weer westers eten te kunnen krijgen. Dat was na een missie voor Amnesty naar Kosovo. We hebben toen een proces waargenomen. Ik denk dat wij de enigen zijn die ooit bij zon proces in Kosovo binnen zijn gelaten. Dat was best spannend, de geheime dienst was toen steeds in de buurt van ons. De aangeklaagden zijn overigens toen vrijgelaten. Het was dus wel de moeite waard.

In de eerdere berichten heb ik een redelijk kloppend beeld gegeven, blijkt wel. Er is alleen nog een merkwaardige partij, van ene Boguljub Karic. Die man wordt gezocht door interpol en ook hier. Hij is ergens ondergedoken, maar leidt wel een partij. Hij is een rijkgeworden zakenman, wat hij heeft gedaan, weet ik niet. Er wordt wel veel geld in zijn campagne gestoken. De andere partijleider die wel in de gevangenis zit, is Seselj. Hij zit in Scheveningen voor zijn proces over oorlogsmisdaden. Ook hij leidt zijn partij (de radicale, had je waarschijnlijjk al begrepen) ook vanuit ballingschap. Er zijn er meer die zeggen dat Kostunica misschien wel de sleutel in hadden krijgt voor een nieuwe regering. Laten we eerst de uitslag maar afwachten. Vanavond voorspellingen, de officiele uitslag pas dinsdag of woensdag.
Er zijn 250 zetels te verdelen, er zijn iets van 37o0 kandidaten waarop gestemd kan worden. Er is een onafhankelijk servische organisatie die de verkiezingen waarneemt, naast de OVSE. Zij hebben 3800 waarnemers ingezet. De voorzitter voorspelde dat er ongeveer 59% zou opkomen. Dat is in ieder geval wat meer dan eerder gedacht. Zij maken ook de voorspellingen van de uitslag op grond van hun waarnemingen. Het is er in ieder geval prachtig weer bij, en dat bevordert meestal de opkomst.
Afgelopen donderdagnacht trad de stilte in. Vanaf 12 uur moesten alle campagnes gestopt zijn. Dat is ook gebeurd. Die donderdagavon zelf waren er dus nog een aantal afsluitende bijeenkomsten. Die heb ik af en toe bekeken op tv, alles werd uitgezonden. Je moest alleen voor de partij van je keuze het juiste kanaal zoeken. Het kwam wel een beetje demagogisch over. Slogans, gejuich, weer zon korte boodschap, gejuich. Maar goed, dat is natuurlijk maar mijn indruk. Het gaf wel weer lucht, vond ik.